Endodoncja – czyli leczenie kanałowe, zaliczana jest do działu stomatologii zachowawczej. Leczenie endodontyczne jest niezbędne w przypadku rozpoznania stanu zapalnego w zaawansowanej próchnicy, martwicy bądź zgorzeli miazgi zęba.
Leczenie kanałowe polega na usunięciu chorej lub martwej miazgi korzeniowej, w skład której wchodzą naczynia krwionośne i nerwy. Zakażenie miazgi jest powodem wielu chorób zębów i związanych z tym dolegliwości. Następnym etapem jest odkażanie oraz szczelne wypełnianie pustych przestrzeni, aby zapobiec namnażaniu się bakterii. Anatomia kanałów, ich mała średnica, zakrzywienie oraz boczne odgałęzienia utrudniają leczenie, jednak nowoczesne wyposażenie oraz wysokie kwalifikacje personelu umożliwiają przeprowadzenie leczenia endodontycznego w przypadkach, które jeszcze kilka lat temu skazane były na niepowodzenie, a w konsekwencji konieczność usunięcia zęba.
Etapy leczenia endodontycznego
Zabieg leczenia kanałowego składa się z kilku następujących etapów:
- Diagnoza i plan leczenia na podstawie zdjęć RTG chorego zęba oraz badanie wewnątrz i zewnątrzustne
- Znieczulenie zeba pozwalajace na bezbolensne przeprowadzenie zabiegu
- Usunięcie chorej miazgi oraz dokładne oczyszczenie wszystkich kanałów na całej ich długości
- Wypełnienie kanałów korzeniowych (zwykle gutaperką)
- Szczelne zamknięcie kanałów zębowych
- Odbudowa korony zęba
Leczenie endodontyczne przeprowadza się pod kontrolą radiowizjografii, która pozwala określić długości i kształt kanałów. Używa się do tego specjalistycznego aparatu rentgenowskiego, co umożliwia natychmiastowe otrzymanie zdjęcia RTG bezpośrednio na monitorze lub wykonanie tomografii komputerowej.
Lekarz stomatolog odsłania, a następnie oczyszcza i opracowuje kanały korzeni zęba specjalistycznymi narzędziami. Do dokładnego oczyszczenia kanałów stosuje się dodatkowo płukanki chemiczne, które mają właściwości bakteriobójcze. Procedura leczenia endodontycznego wymaga od stomatologa precyzji , cierpliwości i doświadczenia. Kanały korzeniowe stanowią bardzo ograniczone pole operacyjne. W leczeniu wykorzystuje się bardzo cienkie narzędzia. Mikroskop endodontyczny pozwala lekarzowi na jeszcze dokładniejsze wykonanie zabiegu oraz na ułatwia wgląd w głąb kanału korzenia zęba.
Opracowane kanały zostają szczelnie wypełnione żywicą zwaną gutaperką. Zastosowanie nowoczesnych przyrządów optycznych i aparatów RTG podczas leczenia pozwala odnaleźć wszystkie ujścia kanałów zęba oraz na dokładne ich opracowanie i wypełnienie. Prawidłowo wyleczony endodontycznie ząb będzie spełniał swoją funkcję jeszcze przez wiele lat a nowoczesne metody zwiększają skuteczność leczenia endodontycznego. W dobie współczesnej stomatologii prawie każdy ząb wyleczony kanałowo powinien zostać odbudowany protetycznie (wkładem korzeniowo-koronowym oraz nakładem lub koroną), aby zapobiec pęknięciom ścian osłabionego zęba.
Kluczowym czynnikiem wpływającym na powodzenie leczenia kanałowego jest szczelna odbudowa zęba. Bardzo ważne jest też szczelne wypełnienie ubytku, a jeżeli nie jest to możliwe ze względu na zbyt duże zniszczenie zęba – wykonanie odbudowy protetycznej. Po zakończonym leczeniu należy monitorować stan tkanek okołowierzchołkowych oraz szczelność materiałów regularnym badaniem RTG.